Gluten nedir? Glutensiz beslenmek gerekli midir?

Gluten konusu, son zamanlarda sıklıkla konuşulan konulardan bir tanesidir. Malesef bu konuda bilgisi olan, olmayan herkes konuşuyor. Oysaki konu çok hassas. Öncelikle konuyu daha iyi anlayabilmek için baştan başlayalım.

Gluten nedir?

Gluten; Buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıl ürünlerinin içerisinde bulunan bir proteindir.

Buğday, arpa, çavdar ve yulafla yapılan ürünlerdeki elastik yapıyı ve kabarmasını sağlar.

Gluten hangi besinlerde bulunur?

Gluten proteini günlük hayatta tükettiğimiz çoğu besinin içeriğinde bulunmaktadır. Sıralamak gerekirse;

Buğday

Arpa

Çavdar

Yulaf

Şehriye

Makarna

Kek,poğaça,hamur işleri

Buğday unu, tam buğday unu, galeta unu, kepekli un

Buğday nişaştası

Hazır çorbalar

Hazır bulyonlar

Bulgur

İrmik

Kraker

Bira

Malt içecekleri

Müsli, kahvaltılık gevrekler

Boza

Hazır salça, ketçap

Sosis,salam,sucuk gibi şarküteri ürünleri

Glutensiz beslenmek gerekli mi? Gluten sağlığı kötü yönde etkiliyor mu?

Son dönemde glutensiz beslenmek moda haline geldi. Özellikle sosyal medyada geniş kitleye sahip olan kişiler, zayıflığımı 'glutensiz beslenmeye borçluyum', 'glutensiz beslenmek çok sağlıklı' gibi söylemlerle ortalıkta dolaşınca, glutensiz beslenmeye karşı ilgi arttı. Ama durum böyle değil; glutensiz beslenmek kilo kaybı sağlamıyor. Aslında siz gluteni hayatınızdan çıkardığınızda birçok karbonhidratı da çıkarmış oluyorsunuz. Poğça yok, kek yok, ekmek yok, makarna yok eee haliyle kilo vermiş oluyorsunuz. Yani bu durumu glutensiz beslenmeye bağlamak yanlış olur.

Glutenin tüketilmesi sağlıklı bireylerde olumsuz etki yaratmıyor.Gluten tüketildiğinde ciddi problem yaratan bazı rahatsızlıklar var. Çölyak Hastalığı, gluten hassasiyeti, gluten alerjisi ve bazı ender görülen deri hastalıklarına sahip kişiler glutene karşı değişiklik gösteren ciddi reaksiyonlar gösterebilir.

Çölyak Hastalığı Nedir?

İnce bağırsaklarda hasar oluşması ve gluten proteininin sindirilememesi ile görülen bir emilim bozukluğudur. Kişinin hayatının her döneminde ortaya çıkabilen genetik bir hatsalıktır. Çölyak hastalığının belirtiler; şiddetli ishal, karın ağrısı, gaz, şişkinlik, deri hastalıkları, eklem ağrıları olabilir. Eğer sizde bu belirtiler varsa, mutlaka doktorunuza danışmanızı tavsiye ederim.

Çölyak hastalığında emilim bozukluğu görüldüğü için, demir, folik asit, kalsiyum, d vitamini gibi gerekli besin öğelerinin emilimi de engellenir. Rutin kontrollerin yapılması gereklidir.

Çölyak hastalığı görülen bireyler, gluten içeren tüm besinleri hayatından çıkarmalıdır. Paketli ürünlerin çoğunda gluten bulunmaktadır. Bu konuda besin etiketi okumak çok önemlidir. Gluten içermeyen besinlerde 'gluten free' amblemi yer almaktadır.

Glutensiz Besinler Nelerdir?

Taze meyve ve sebzeler

Kurufasulye, nohut, mercimek, soya fasulyesi, barbunya

Fındık, ceviz, badem

Süt, yoğurt ,ayran, kefir

Yumurta

Tavuk, kırmızı et, hindi eti

Karides, midye, ıstakoz gibi deniz ürünleri

Patates, mısır, pirinç

Karabuğday, kinoa, chia tohumu

Mısır nişastası

Patates nişastası, patates unu

Tüm katı ve sıvı yağlar

Çölyak hastalığı, gluten hassasiyeti olanlar bu besinleri rahatlıkla tüketebilirler.